دندان نهفته چیست؟علائم، تشخیص و درمان
دندان نهفته، دندانی است که نتوانسته به طور کامل و صحیح رشد کند و از لثه بیرون نیامده است. به جای آن، در بافت لثه یا استخوان گیر کرده و در همان جا می ماند. اگر درمانی برای آن انجام نشود، می‌تواند باعث مشکلات دندانی و سایر مشکلات سلامتی شود. دلایل مختلفی برای نهفته شدن دندان وجود دارد و روش های مختلفی برای درمان آن نیز موجود است.
دندان های نهفته چیست؟
وقتی دندان ها نتوانند به خوبی رشد کنند، ممکن است باعث نهفته شدن دندان ها شوند. یکی دیگر از دلایل این است که شاید مانعی وجود داشته باشد مثل اینکه دندان های شیری نیفتد یا اینکه فک دهان کوچک باشد و فضای کافی برای رویش بقیه دندان ها نباشد. این عوامل باعث می شود که دندان ها در داخل لثه گیر کند یا مقدار کمی از دندان در لثه دیده شود.
برخی از افراد ممکن است چندین دندان نهفته داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط یکی از آن ها را داشته باشند. این بستگی به دلایل نهفته شدن دندان ها و نحوه رشد دندان ها دارد. از طرف دیگر، برخی از افراد دندان های شیری را به صورت نهفته دارند، اما دندان های بالغ آن ها به درستی رشد می کنند یا برعکس. همه چیز به نحوه رشد دندان های شما بستگی دارد.
اگرچه دندان های نهفته ممکن است باعث درد یا ناراحتی نشوند یا حتی ممکن است اصلا ندانید که وجود دارند، اما نظارت بر آن ها و در برخی موارد درمان آن ها بسیار مهم است. با نظارت منظم و درمان به موقع، می‌توانید از وقوع مشکلات جدی جلوگیری کنید و از وارد شدن آسیب به دندان های نهفته جلوگیری کنید.
دندان های شیری نهفته
وقتی دندان شیری به خودی خود نمی افتد، ممکن است در خط لثه فرو برود یا نهفته شود و برای برداشتن آن نیاز به مداخله داشته باشد. در شرایط خاص، این دندان ها ممکن است از افتادن خودداری کنند که این عامل به صورت متقابل بر روی دندان های بالغ تأثیر می گذارد؛ زیرا فضای کافی برای رشد مناسب ندارند و ممکن است به صورت نهفته یا با زاویه ای نامناسب رشد کنند.
برای اینکه بتوان فهمید که آیا دندان های شیری جلوی رشد دندان های بالغ را می گیرد یا خیر می توان از اشعه ی ایکس کمک گرفت. در بعضی از موارد می توان با کشیدن دندان های شیری در زمان مناسب کمک نمود که رشد دندان های نهفته در بزرگسالی رخ ندهد. یکی از دلایل مهمی که موجب می‌شود مداخله زودهنگام ارتودنسی بسیار مفید باشد، این است که درمان به موقع می تواند از بروز مشکلات دندانی جلوگیری کند. به همین دلیل، انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا به کودکان توصیه می‌کند که از سن ۷ سالگی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند.
دندان عقل نهفته
شایع ترین عارضه دندان نهفته، مربوط به دندان عقل است که آخرین مجموعه از دندان‌ها هستند و به دلیل کمبود فضای دهان، اغلب به صورت کامل رشد نمی‌کنند. بسیاری از افراد این دندانهای نهفته را در سال‌های نوجوانی یا در اوایل بیست سالگی خود تخلیه می‌کنند.
دندانهای نهفته به طور معمول دردی ایجاد نمی‌کنند، اما باید این وضعیت را به صورت دقیق بررسی کرده و در صورت لزوم آن‌ها را درمان کرد. اگر دندانهای نهفته به مرور زمان درمان نشوند، ممکن است باعث آسیب به دندانهای دیگر، درد و سایر مشکلات سلامتی شوند. ممکن است دندانهای عقل یا دندانهای آسیاب سوم نهفته هیچ درد و مشکلی برای شما ایجاد نکنند، اما متخصصان دندانپزشک توصیه می‌کنند که برای بررسی بیشتر به آن‌ها مراجعه کنید.
چه چیزی باعث ایجاد دندان های نهفته می شود؟
دلیل های متعددی برای دندان نهفته وجود دارد. این عارضه می تواند در اثر یک یا چند مورد از عوامل زیر ایجاد شود.
- دندان با زاویه ای دیگر رشد کرده است در نتیجه در لثه جا نمی گیرد، بنابراین ادامه ی روند رشد متوقف می شود.
- دندانهای دیگر در دهان، فضای رشد دندان مورد نظر را بیش از حد شلوغ کرده‌اند.
- فک خیلی کوچک است در نتیجه نمی تواند دندان های بیشتری را در خود جای دهد و باعث رشد برخی از آن ها و توقف برخی دیگر می شود.
- دندان بسیار بزرگ است و نمی‌تواند در فضای مورد نظر خود به خوبی رشد کند.
- عوامل ژنتیکی موثر بر دندان یا فک
- دندان شیری بر روی دندان بالغ در حال رویش اثر می گذارد و باعث نهفته شدن دندان بالغ می شود.
از آنجایی که شما در طول زندگی خود دو دسته دندان، دندان های شیری و سپس دندان های بالغ دارید، احتمال نهفته شدن دندان و عدم رشد آن در هر دو مرحله وجود دارد.
دندان های شیری می توانند باعث آسیب دندان های بالغ شوند.
بعضی از دلایل داشتن دندانهای نهفته ممکن است به عوامل ژنتیکی برگردد. عدم تطابق اندازه دندان‌ها با اندازه فک شما هم می‌تواند یکی از دلایل باشد. همچنین، عوامل خارجی مانند از دست دادن زودهنگام دندانهای شیری، تصادف یا سایر ضربه‌های دهانی نیز می‌توانند تاثیرگذار باشند.
علت نهفته شدن دندان عقل
آخرین دندانی که در دهان ما رشد می‌کند، دندان عقل است. دندان عقل معمولاً در سنین ۱۷ تا ۲۱ سالگی رویش می‌کند. دندانهای عقل در گذشته برای اجداد انسان ما بسیار مفید بوده‌اند، چرا که آن‌ها مجبور بودند غذاهای خام و سفت‌تری را نسبت به ما بجویند. اما ما دیگر به چنین دندانهای آسیاب قوی نیاز نداریم. با گذر زمان، فک انسان کوچک شده است، اما دندان عقل باقی مانده و از بین نرفته است.
برای برخی از افراد، فضای کافی در فک دهان برای دندان عقل وجود دارد و می توانند به طور طبیعی رشد کنند، اما برای بسیاری از افراد، دندان عقل فضای کافی برای رویش ندارد در نتیجه نهفته می شود.
دندانهای نهفته ممکن است باعث درد و آسیب به فک شوند. اما همچنین ممکن است بدون هیچگونه عوارض بدی در دهان قرار بگیرند، این وابسته به شرایط و وضعیت فرد است.
در صورتی که دندان عقل شما نهفته باشد، دندانپزشک یا ارتودنتیست شما دندان شما را بررسی کرده و تصمیم می‌گیرد که آیا باید آن را کشید یا خیر. کشیدن دندان عقل نیاز به جراحی دهان دارد و ممکن است یک روش پیچیده باشد. بنابراین، بررسی دندان عقل بسیار مهم است، زیرا ممکن است کشیدن آن ضروری نباشد. بهتر است از متخصص ارتودنسی خود در مورد دندان عقل خود مشاوره حرفه‌ای بگیرید.
علائم دندان نهفته چیست؟
گاهی اوقات نمی‌توانید دندان نهفته را ببینید یا به آن دسترسی پیدا کنید. در بعضی موارد، این دندان به صورت جزئی در لثه قابل رویت است، اما در واقع در آنجا گیر کرده است. در موارد دیگر، ممکن است به طور کامل در داخل لثه فرو رفته باشد و شما قادر به دیدن آن نباشید.
اشعه ایکس به ارتودنتیست شما در تعیین موقعیت دندانهای نهفته کمک می‌کند، حتی اگر شما آن‌ها را در دهان خود نبینید.
علائم دیگر
- بوی بد دهان
- طعم بد در دهان شما
- حساسیت یا درد لثه
- لثه های متورم، قرمز یا دردناک
- شکاف در دندان ها
- سردرد
- فک درد
- درد هنگام باز کردن دهان
- مشکل یا درد هنگام جویدن، گاز گرفتن یا بلعیدن
- زود از دست دادن یا تاخیر در افتادن دندان های شیری
اگر تعداد دندان های شما زیاد باشد، تشخیص اینکه آیا یک دندان جدید روییده است یا خیر، تنها با نگاه کردن به دندان هایتان ممکن است دشوار باشد. در نتیجه، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی اهمیت دارد، زیرا آن ها می توانند با استفاده از اشعه ایکس، بررسی کنند که کدام دندان ها به درستی رشد نکرده است.
آیا دندان های نهفته برای سلامت دهان شما مضر هستند؟
درمان دندان های نهفته بسیار مهم است زیرا رها کردن آن ها می تواند عواقب جدی برای سایر دندان ها و همچنین سلامت کلی شما داشته باشد.
عواقب دندان نهفته:
- مسائل آرایشی و بهداشتی
- آبسه (عفونت)
- آسیب به دندان های مجاور
- پوسیدگی یا از دست دادن دندان
- مشکلات گاز گرفتن یا جویدن
- درد فک و سردرد
- التهاب لثه
- بیماری پریودنتال
درمان دندان های نهفته چه از طریق کشیدن و چه با درمان ارتودنسی بسیار مهم است.
روش های درمانی
گزینه های مختلفی برای درمان دندان های نهفته وجود دارد. متخصص ارتودنسی معاینه کاملی انجام می دهد و روش صحیح درمان را تجویز می کند.
درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- آیا دندان ها شیری هستند یا بالغ
- آیا درمان دندان ها می تواند به رشد مناسب آن ها کمک کند
- ماهیت یا شدت وضعیت درگیر.
درمان دندان های شیری نهفته
رفع مشکل دندانهای شیری نهفته با درمان دندانهای بالغ متفاوت است. دندانهای شیری نهفته ممکن است توسط پزشک کشیده شوند یا خود به خود بی‌افتند، اما در هر صورت باید در نهایت بیرون بیایند تا دندانهای بالغ بتوانند رشد کنند.
بنابراین، کشیدن دندانهای شیری نهفته یک روش درمانی شایع است، اما همیشه راه‌حلی مناسب نیست. دندانپزشک و متخصص ارتودنسی کودک شما با یکدیگر همکاری خواهند کرد تا بهترین راه‌حل برای درمان دندانهای شیری نهفته را پیدا کنند.
وقتی درمان دندانهای شیری نهفته مورد بررسی قرار می‌گیرد، مهم‌ترین هدف همیشه به حداقل رساندن عوارض احتمالی بعدی است. اگر دیر به فکر درمان بیفتیم، احتمال دارد درمان ارتودنسی مشکل شود. درمان زودهنگام و مشاوره با یک متخصص ارتودنسی می‌تواند نیاز به درمان‌های پیچیده و گرانقیمت در آینده را کاهش دهد.
درمان دندان های نهفته بالغ
در مورد دندان های نهفته بالغ، عوامل بیشتری وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
- آیا می توان دندان را به جای کشیدن آن “نجات” داد؟
- آیا فضای کافی برای رشد آن وجود دارد و آیا می توان فضا ایجاد کرد؟
- دندان نهفته چه تاثیری بر سایر دندان های بالغ دارد؟
درمان دندانهای نهفته نیازمند درمان دقیق و نظارت یک متخصص ارتودنسی با تجربه و مجوز است.
خارج کردن با جراحی دهان
بسته به شدت یا محل قرارگیری دندان نهفته و همچنین محل قرارگیری بقیه دندان ها، موثرترین درمان ممکن کشیدن دندان نهفته می باشد.
جراحی دهان باید توسط جراح با تجربه در زمینه کشیدن دندان انجام شود. معمولا کشیدن دندان قبل از شروع درمان‌های ارتودنسی انجام می‌شود. اگر جراحی دهان ضروری باشد، دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی شما را برای انجام این عمل معرفی می‌کند. جراحی دهان باید توسط دندانپزشک متخصص انجام شود.
درمان دندان های نهفته با ارتودنسی
روش‌هایی برای درمان دندانهای نهفته با استفاده از ارتودنسی وجود دارد که بسیار مفید، موثر و ایمن هستند.
متخصصان ارتودنسی با تجربه می‌توانند از بریس‌های فلزی یا ارتودنسی سرامیکی برای درمان دندانهای نهفته استفاده کنند. این روش تحت نظارت و هدایت متخصص ارتودنسی انجام می‌شود.
یکی از روش‌های درمانی، انجام جراحی ساده برای باز کردن لثه و خارج کردن قطعه کوچکی از دندان است. سپس یک حلقه کوچک به دندان متصل می‌شود و از طریق یک زنجیره کوچک به سیم‌های بریس متصل می‌شود. با استفاده از کش ثابت زنجیره، دندان به آرامی از موقعیت نهفته خارج شده و در مکان جدیدی قرار می‌گیرد.
بعد از رسیدن دندان به موقعیت مناسب، می‌توان از درمان با ارتودنسی برای تنظیم دندان به شکل صحیح استفاده کرد.
درمان دندان های نهفته با ترازهای شفاف اینویزیلاین
بستگی به نوع و شرایط، درمان با اینویزیلاین می‌تواند به درمان آن کمک کند یا نه. به همین دلیل، برای هر بیمار باید توسط یک متخصص دندانپزشکی تشخیص داده شود که آیا درمان با اینویزیلاین می‌تواند به درمان دندان نهفته کمک کند یا خیر. اما با استفاده از اتصالات فلزی خاص و تکنیک‌های خاص، کشیدن دندان نهفته با اینویزیلاین امکان پذیر است.
بعد از قرار گرفتن دندانهای نهفته در موقعیت مناسب، می‌توان اتصالات فلزی را برداشت و با استفاده از ترازهای اینویزیلاین، درمان را ادامه داد تا با روش دقیق و مؤثر، همه دندان‌ها به شکل صحیح در جای خود مرتب شوند. اگر کشیدن دندان لازم باشد، این کار قبل از شروع درمان با اینویزیلاین انجام می‌شود.
اگر به استفاده از تراز کننده‌های شفاف اینویزیلاین علاقه‌مند هستید و دندانهای نهفته دارید، بهتر است با یک متخصص ارتودنسی دارای مجوز و با تجربه در مورد راه‌حل‌های احتمالی مشورت کنید.
در حین درمان دندان با استفاده از ترازهای اینویزیلاین از طریق دندانپزشک از راه دور، بهتر است در خانه نباشید. چرا که شرکت‌های مرتبط ممکن است بدون داشتن تصویر کامل و جامعی از وضعیت دندانهای شما، برای شما درمان تجویز کنند که این عمل می‌تواند منجر به آسیب جدی و دائمی به دندان‌ها و دهان شما شود. بهتر است در هنگام درمان، در مطب دندانپزشک خود حضور داشته باشید تا نتیجه بهتر و مطمئن‌تری به دست آورید.
نگهدارنده
برای خارج کردن یا اصلاح دندانهای نهفته، از نگهدارنده های ارتودنسی استفاده نمی‌شود، اما پس از رسیدن به نتیجه نهایی درمان، از آن‌ها برای ثابت نگه داشتن دندان‌ها در جای خود استفاده می‌شود. بهتر است نگهدارنده‌های خود را طبق دستور متخصص ارتودنسی بر روی دندان قرار دهید تا اطمینان حاصل شود که لبخند شما برای سال‌های آینده سالم و درخشان خواهد ماند!
