دندان مصنوعی چیست؟
دندان مصنوعی، راه حلی رایج برای کسانی است که به دلایل مختلف مانند پوسیدگی دندان، آسیب یا سن، دندان های طبیعی خود را از دست داده اند. دندان های مصنوعی به گونه ای طراحی شده اند که ظاهر و احساس دندان های طبیعی را تقلید می کنند و حس اعتماد به نفس را برای استفاده کنندگان خود فراهم می کنند.
انواع دندان مصنوعی
دندانهای مصنوعی در انواع و مدل‌های مختلفی ساخته می‌شوند. برخی از این مدل‌ها کامل هستند و کل فک بالا یا پایین را پوشش می‌دهند؛ اما برخی دیگر، به صورت تکی برای جایگزین شدن با دندانهای کشیده شده و از دست رفته مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اما به طور کلی می‌توان آنها را از نظر ثابت یا متحرک بودن به دو دسته کلی تقسیم کرد. هر کدام از این دو دسته هم خود به انواع مختلفی تقسیم خواهند شد که در این قسمت به معرفی آنها میپردازیم.
انواع دندان متحرک:
- دندان مصنوعی کامل متحرک
- پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت
- پروتز دندان مصنوعی تکه ای یا پارسیل
- دندان مصنوعی فوری
انواع دندان ثابت:
- دندان مصنوعی جدید و ثابت (با پایه های ایمپلنت)
- ایمپلنت تکی
- بریج دندانی
انواع دندان مصنوعی متحرک
دندانهای مصنوعی متحرک، به نوعی از دندان‌ها می‌گویند که در جای خود کاشته نمی‌شوند. شما می‌توانید به راحتی این نوع دندان‌ها را از لثه جدا کنید؛ به همین دلیل نظافت دندانهای مصنوعی بسیار آسان است.
دندان مصنوعی کامل متحرک
دندان مصنوعی کامل، دستگاه‌های مصنوعی متحرکی هستند که جایگزین تمام دندانهای از دست رفته افراد می‌شوند. آنها زمانی توصیه می‌شوند که تمام دندانهای فرد از بین رفته باشد و معمولاً از چینی و اکریلیک ساخته شده‌اند. این دندانهای مصنوعی به بازیابی عملکرد و ظاهر دندانهای طبیعی کمک می‌کنند.
دندانهای مصنوعی کامل معمولاً با استفاده از چسب دندان در جای خود محکم می‌شوند و راهی راحت برای بهبود لبخند شما و حمایت از غذا خوردن به روشی که عادت دارید، ارائه می‌دهند.
این دندان‌ها از دندانهای مصنوعی و پایه‌ای به رنگ لثه تشکیل شده‌اند. افرادی که از دندانهای مصنوعی کامل استفاده می‌کنند معمولاً آنها را شب‌ها بیرون می‌آورند تا آنها را تمیز کرده و به لثه‌های خود استراحت دهند. دندانهای مصنوعی کامل می‌توانند سال‌ها دوام بیاورند، اما انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌ک
ند که هر ۵ تا ۷ سال یکبار آنها را تغییر دهید. برای اینکه دندانهای مصنوعی تا حد ممکن دوام بیاورند، باید آنها را به درستی تمیز و نگهداری کنید.
پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت
پروتزهای متحرکی که پایه ایمپلنت دارند را می توانید به صورت تکی یا کامل استفاده کنید. مهم‌ترین مزیت این نوع پروتز نسبت به انواع دیگر دندانهای مصنوعی متحرک این است که هیچ گونه آسیبی به لثه وارد نخواهد کرد. به عبارتی دیگر، پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت از تحلیل استخوان فک و آسیب دیدن بافت لثه جلوگیری می‌کند.
این نوع پروتزها ظاهر زیبا، عمر بالا و عملکرد عالی داشته و به ترمیم نیازی ندارند. تمامی این موارد با هم، باعث بالا رفتن قیمت آن شده‌اند؛ با این حال مزایای بسیار پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت موجب گردیده تا بسیاری از افراد، این نوع را انتخاب کنند.
پروتز دندان مصنوعی تکه‌ای یا پارسیل
پارسیل در اصطلاح به معنای ناکامل است؛ از همین رو به پروتز دندان مصنوعی تکه‌ای، پارسیل نیز گفته می‌شود. اگر هنوز در فک بالا یا پایین دندانهای سالمی داشته باشید، نیازی نیست که از دندان مصنوعی کامل متحرک استفاده کنید؛ بلکه با پروتز دندان مصنوعی پارسیل، می‌توانید جای خالی ۲۰ عدد از دندان‌هایتان را پر نمایید.
این نوع دندان مصنوعی در مدل‌های مختلف
پارسیل آکریلیکی، فلکسی یا ژله ای و پایه فلزی تولید می‌شود.
یکی از مهم‌ترین مزایای پروتز دندان مصنوعی پارسیل این است که فشاری به دندان‌هایتان وارد نمی‌کند؛ اما متاسفانه باید مدت زیادی روی لثه شما باشد تا به آن عادت کنید. دندان مصنوعی تکه‌ای نسبت به دندان مصنوعی کامل متحرک و پایه‌ای ایمپلنت، عمر کوتاه‌تری دارد.
دندان مصنوعی فوری
به دندان مصنوعی فوری، دندانهای مصنوعی یک روزه نیز گفته می شود؛ چرا که به محض کشیدن دندان‌هایتان می‌توانید این نوع دندان‌ها را جایگزین کنید. بعد از اینکه دندان‌هایتان را کشیدید و خواستید دندانهای مصنوعی ثابت یا متحرک را جایگزین کنید، باید یک ماه تا ۴۵ روز منتظر بمانید. در این زمان لثه‌های شما برای جایگزینی پروتزها آماده می‌شوند و برای اینکه دهانتان خالی نماند، می‌توانید از دندان مصنوعی فوری استفاده کنید.
انواع دندان مصنوعی ثابت
دندان مصنوعی ثابت، یکی دیگر از انواع پروتزهای دندان است که می‌توانید از آن به جای دندانهای کشیده شده استفاده نمایید. این نوع دندان‌ها برخلاف دندانهای مصنوعی متحرک، روی لثه نصب می‌شوند و به راحتی نمی‌توان آن را در آورد. پایه این نوع دندان‌ها را با استفاده از پایه‌های ایمپلنتی روی لثه افراد نصب می کنند. برای استفاده از دندانهای مصنوعی ثابت، در ابتدا باید توسط دندان پزشک معاینه شوید تا بافت لثه شما را بررسی کند. در صورت آمادگی، دندان پزشک از این نوع پروتزها برای شما استفاده خواهد کرد.
مهم‌ترین ویژگی دندانهای مصنوعی ثابت نسبت به دندانهای مصنوعی متحرک این است که خوردن و آشامیدن با آن بسیار آسان خواهد بود؛ همچنین این پروتز به هیچ عنوان لق نمی‌شود و در کوتاه‌ترین زمان به آن عادت می‌کنید.
دندان مصنوعی جدید با پایه‌های ایمپلنت
اگر دندانهای مصنوعی متحرک شما را آزار می‌دهند، دندان مصنوعی ثابت با پایه‌های ایمپلنت برای شما گزینه بهتری هستند. برای استفاده از این پروتز، در ابتدا باید پایه‌های ایمپلنت را داخل لثه‌تان نصب کنید؛ پس از اینکه پایه‌های دندان مصنوعی کاملا جوش خوردند و داخل لثه‌تان جای گرفتند، نوبت به این می‌رسد که روکش ایمپلنت را روی پایه‌ها قرار دهید.
یکی از نکات مهم در خصوص دندان مصنوعی ثابت با پایه‌های ایمپلنت این است که در ابتدا باید لثه‌تان کاملا سالم شود و زخم نباشد؛ در غیر این صورت، قرار دادن روکش روی پایه‌ها باعث می‌شود تا درد زیادی را احساس کنید.
با وجود اینکه دندانهای مصنوعی جدید و ثابت قیمت بالایی دارند، اما بسیار محبوب هستند و طول عمر بالایی خواهند داشت. این نوع ایمپلنت در انواع مدل‌های ساب پریو استیل، اندواستیل، یک مرحله‌ای و دو مراحله‌ای وجود دارد.
ایمپلنت تکی
در برخی از موارد، تنها یکی از دندانهای بیمار آسیب دیده اما جای خالی آن بیمار را آزار می‌دهد. در چنین شرایطی ایمپلنت تکی برای شما گزینه بهتری به شمار می‌رود؛ چرا که هم جای خالی را پر می‌کنید هم اجازه نمی‌دهید که استخوان فکتان تحلیل برود.
در این روش نیز ابتدا ریشه دندانتان را با استفاده از پیچ تیتانیومی پر می‌کنند؛ سپس روکش‌های ایمپلنتی را روی آن قرار می‌دهند. برای استفاده از ایمپلنت تکی باید هزینه بالایی را بپردازید و به جراحی نیاز دارید؛ با وجود تمامی این‌ها با استفاده از ایمپلنت تکی، دندانهای دیگر و لثه شما آسیبی نمی‌بیند.
بریج دندانی
به بریج دندان، پل دندان نیز گفته می‌شود که می‌توانید یک عدد یا یک ردیف دندان را با استفاده از آن پر کنید. زمانی می توانید این نوع پروتز را به کار ببرید که در دو طرف دندانهای از دست رفته، دندانهای سالم داشته باشید؛ برای مثال اگر بخواهید جای یکی از دندان‌هایتان را پر کنید، باید دو دندان را در دو طرف آن تراش بزنید و در نهایت سه پروتز را روی لثه قرار دهید.
بریج دندانی در مدل‌ها معمولی یا سنتی، مری لند، کانتی لور و بریج بر پایه ایمپلنت وجود دارد. تمامی این مدل‌ها، مقاومت قابل قبولی خواهند داشت و درصورتی‌که از آن به درستی استفاده کنید، تا سال‌های طولانی سالم می‌ماند. بریج دندانی هزینه کم‌تری نسبت به دندان مصنوعی پایه ایمپلنت و ایمپلنت تکی دارد.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت دندان مصنوعی
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان استفاده از دندانهای مصنوعی اهمیت دارد، قیمت آن است. نمی‌توان قیمت ثابتی را برای آن تعیین کرد و عوامل مختلفی روی هزینه اثر می‌گذارد. در این بخش مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی قیمت دندان مصنوعی را نام می‌بریم:
نوع دندان مصنوعی
کیفیت مواد استفاده شده
تعداد دندانهای مصنوعی
میزان سلامت دهان فرد
تخصص پزشک
درمان‌های جانبی
محل کلینیک و تجهیزات استفاده شده در آن
محل نصب دندان مصنوعی
سطح پیچیدگی دندان‌ها
مشکلات فنی
جنس دندان
دندان مصنوعی از چه ساخته می‌شود؟
برای ساخت دندانهای مصنوعی از رزین آکریلیک و پروتز فلزی یا کروم استفاده می‌کنند. هر کدام از این مواد دارای ویژگی‌های مختلفی هستند و قبل از انتخاب نوع دندان مصنوعی، باید آنها را به خوبی بشناسید.
دندان مصنوعی اکریلیک قیمت مناسب‌تری نسبت به پروتز کروم دارد؛ در مقابل، پروتز فلزی یا کروم، دارای مقاومت بالاتر، نازک‌تر و سبک‌تر است. علاوه بر این‌ها، پروتز کروم به آسانی در داخل دهان جای می‌گیرد و در دهان جلوه طبیعی‌تری دارد؛ از همین رو بسیاری از افراد آن را به دندان مصنوعی اکریلیک ترجیح می‌دهند.
هزینه دندان مصنوعی
تخمین هزینه دندان مصنوعی قبل از مراجعه به دندانپزشک دشوار است. هر بیمار نیازها، خواسته‌ها و بودجه متفاوتی دارد. هزینه دندان مصنوعی معمولاً به جنس و نوع دندان مصنوعی مورد نیاز، تعداد دندانهای از دست رفته، شهری که در آن دندان مصنوعی خود را می‌گذارید، پوشش بیمه و دندانپزشک شما بستگی دارد. قیمت دندان مصنوعی تکه‌ای (پارسیل) کمتر از هزینه دندان مصنوعی کامل است. در زیر به برخی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت دندان مصنوعی اشاره می کنیم:
- پیچیدگی مورد: هزینه دندان مصنوعی می تواند تحت تاثیر پیچیدگی شرایط دهان و دندان و تعداد دندان های از دست رفته یا آسیب دیده برای تعویض باشد. هرچه شرایط فرد پیچیده تر باشد، هزینه دندان مصنوعی بیشتر است.
- مواد استفاده شده: نوع ماده ای که در ترمیم دندان شما استفاده می شود نیز می تواند روی هزینه دندان مصنوعی تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، ایمپلنت‌های دندانی معمولاً از تیتانیوم ساخته می‌شوند که ماده‌ای با کیفیت بالا است اما گران‌تر است.
- نیازهای جراحی: الزامات جراحی و مراحل مورد نیاز برای تکمیل درمان شما نیز می تواند بر هزینه دندان مصنوعی تاثیر بگذارد. این شامل روش قرار دادن ایمپلنت ها، معاینات پس از عمل و قرار دادن دندان های نهایی سفارشی شما است.
کیفیت مواد: کیفیت مواد به کار رفته در دندان های مصنوعی نیز می تواند بر قیمت تمام شده دندان مصنوعی تأثیر بگذارد. ایمپلنت ها ممکن است از زیرکونیوم، تیتانیوم یا مواد دیگری ساخته شوند. - شهرت و سطح تجربه دندانپزشک: متخصصان دندان مصنوعی با تجربه با سطح مهارت بالاتر هزینه بیشتری دارند.
- هزینه های اضافی: ممکن است هزینه های اضافی برای هر کار آماده سازی ضروری، مانند پیوند استخوان، کشیدن دندان، یا سی تی اسکن وجود داشته باشد.
- نوع جایگزینی: نوع جایگزینی (به عنوان مثال روکش ها، بریج ها) نیز می تواند بر هزینه دندان مصنوعی تاثیر می گذارد.
بنابراین بهتر است قبل از اقدام به خرید دندان مصنوعی تحقیقات کافی را انجام دهید، نیازهای خود را کشف کرده و بهترین دکتر متخصص دندان مصنوعی را پیدا کنید تا از صرف هزینه های اضافی و دوباره کاری در آینده جلوگیری کنید.مراحل انجام دندان مصنوعی
پروسه انجام دندان مصنوعی شامل چندین مرحله است که به طور کلی به آماده سازی، ساخت دندان مصنوعی و نصب تقسیم می شود.
آماده سازی
۱. معاینه دندان:
متخصص دندان مصنوعی دهان شما را معاینه می کند، از جمله فک، لثه و دندان های باقیمانده. او همچنین برای بررسی ضخامت استخوان فک شما عکس اشعه ایکس دندان می گیرد.
۲. قالب های دندانی:
دکتر دندان مصنوعی از فک بالا و پایین شما قالب گیری می کند. این شامل لثه ها و دندان های باقی مانده می شود. اغلب، شما به دو بار قالب گیری نیاز دارید – مقدماتی و نهایی.
۳. کشیدن دندان:
در صورت لزوم، دکتر دندان مصنوعی دندان های شما را می کشد. این معمولاً برای جایگزین های کامل، جایی که تمام دندان ها از دست رفته اند، انجام می شود. سپس به ناحیه خالی شده اجازه داده می شود تا بهبود یابد.
ساخت دندان مصنوعی
۱. ساخت یک مدل دندانپزشکی:
دکتر دندان مصنوعی قالب گیری دندان شما را به یک آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می کند. یک تکنسین دندانپزشکی از قالب های دندانی شما برای ساختن مدل سنگی (مثنی) دهان شما استفاده می کند. آنها از این مدل برای ایجاد دندان مصنوعی سفارشی شما استفاده خواهند کرد.
۲. سفارشی کردن دندان مصنوعی:
ساختن دندان مصنوعی شما با بلوک های موم دندانپزشکی شروع می شود. این بلوک ها به تکنسین دندان کمک می کند تا محل قرار دادن دندان های مصنوعی را تعیین کند. در مرحله بعد، تکنسین از مواد مختلفی (مانند اکریلیک، نایلون یا رزین) برای ساختن پایه دندان مصنوعی جدید شما استفاده خواهد کرد. در نهایت، آنها دندانهای مصنوعی را در دهان شما قرار می دهند تا مطمئن می‌شوند که دندانهای بالا و پایین به درستی روی هم قرار می‌گیرند.
۳. پولیش کردن دندان مصنوعی:
هنگامی که تکنسین دندان مصنوعی جدید شما را ایجاد می کند، آن را به شکل طبیعی براق می کند و آن را به متخصص دندان مصنوعی شما می فرستد.
