کامپوزیت دندان، یکی از بهترین روش های بهبود و اصلاح لبخند است. در این روش، نقص زیبایی دندان توسط ونیر دندان (یعنی یک روکش نازک) از جنس کامپوزیت پوشانده می شود.

یکی از اصلی‌ترین خدمات ما در کلینیک دندانپزشکی آرامش، ترمیم دندان ها با ماده کامپوزیت و همچنین اتصال و باندینگ کامپوزیت ونیر دندان است.

کامپوزیت در دندانپزشکی، علاوه بر زیبایی کاربردهای دیگری هم دارد، که ما در این محتوا علاوه بر اینکه توضیح می دهیم که کامپوزیت دندان چیست، انواع،کاربردهای مختلف و مراحل کامپوزیت را هم شرح می‌دهیم.

کامپوزیت دندان یا (composite veneer) نوعی ماده پرکاربرد در دندانپزشکی است که به صورت تک تک روی دندان‌ها قرار میگیرد و متخصص زیبایی، مشکلات دندان را با کامپوزیت برطرف کند.

 

 

این ماده در واقع مخلوطی از ذرات مختلف از جمله گلاس، کوارتز و رزین آکریلیک است. ماده کامپوزیت در حالت معمولی، به شکل و قوام خمیر است و در بسته بندی های سرنگ مانندی که رنگ تیره دارند در دسترس است.

این مواد در پروسه درمان، زیر نور قرار می‌گیرند، و برخورد نور با این مواد باعث می‌شود که خمیر کامپوزیت سفت و سخت شود.

کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟

کامپوزیت دندان کاربردهای زیادی دارد. این ماده به قدری مفید و کاربردی است که حتی از آن برای اتصال براکت‌ به دندان‌ها در ارتودنسی استفاده می شود. از دیگر کاربردهای آن:

• بیشترین و قابل توجه ترین کاربرد آن پر کردن دندان بعد از عصب کشی، ترمیم دندان های آسیب دیده و رفع عیوب ظاهری دندانی است.
• برای رفع فاصله بین دندانها، یا ترمیم دندانهای شکسته و رفع مشکل یکدست نبودن بلندی دندان‌ها نیز از کامپوزیت استفاده می‌شود.
• چون کامپوزیت همرنگ دندان است و از نظر زیبایی بسیار مشابه دندان های خودمان است، اگر دندان های که در طرح لبخند قرار دارند دچار پوسیدگی و آسیب شده باشند، آن ها را با ماده کامپوزیت دندان ترمیم و پر می کنیم.
• برای روشن کردن دندان‌های زرد و زیبایی طرح لبخند هم از کامپوزیت استفاده می‌شود که در این حالت به آن کامپوزیت ونیر می‌گویند.

کامپوزیت ونیر دندان چیست؟

براساس منبع healthline، ونیرها پوسته‌های نازکی هستند که روی سطح دندان‌های فعلی قرار میگیرند تا ظاهر بهتری را ایجاد کنند.

از کامپوزیت برای زیباسازی طرح لبخند و برطرف کردن برخی عیوب ظاهری دندان یا حتی بازسازی کلی دندان استفاده می‌کنند. به کامپوزیت در این نقش، کامپوزیت ونیر یا باندینگ کامپوزیت دندان گفته می شود.

 

 

واژه ونیر دندان یا (Veneer) در اینجا به معنای پوسته‌ها یا لایه‌های بسیار نازک است که سطح دندان‌ها را می‌پوشاند. ما دو نوع ونیر دندانی داریم که احتمالاً نام یکی از آن‌ها را بسیار شنیده باشید:

1. لمینت دندان، که پرآوازه ترین نوع ونیر است و از جنس سرامیک است.
2. نوع دوم، کامپوزیت ونیر است که در این مقاله به طور کامل درباره آن توضیحاتی خواهید خواند.

در این بخش فقط بدانید که منظور از کامپوزیت ونیر دندان، اتصال لایه هایی بسیار نازک از جنس کامپوزیت به سطح دندان، به منظور زیبایی و یا بازسازی دندان است.

کاربردهای کامپوزیت ونیر

به طور کلی از کامپوزیت با نوع ونیر، برای اهداف زیر استفاده می‌شود:

• ایجاد تغییرات کلی در ظاهر دندان ها و زیبایی
• تغییر نسبی شکل و ترمیم دندان 
• بهبود رنگ دندان
• پر کردن دندان
• باندینگ

 

معرفی انواع کامپوزیت دندان

هنگامی که تصمیم می‌گیرید از کامپوزیت برای ترمیم یا رفع نواقص ظاهری و بهبود زیبایی دندان‌هایتان استفاده کنید، انتخاب‌های متعددی برای شما وجود دارد.

انواع کامپوزیت دندان از نظر ساختار، خواص بیولوژیکی، کارآیی و زیبایی با هم تفاوت دارند و بر اساس همین ویژگی‌ها دسته بندی می‌شوند.

ابعاد و اندازه ذرات تشکیل دهنده مواد کامپوزیت دندان در تعیین کیفیت آن بسیار مهم است. هرچه ذرات ریزتر باشند فرم دادن آن ساده‌تر و پولیش پذیری بالاتری دارد. در نتیجه، فاینال کار طبیعی‌تر خواهد شد. در مقابل درشت بودن ذرات استحکام و مقاومت کامپوزیت را افزایش می‌دهد.

 

تفاوت کامپوزیت دندان و لمینت

• مدت زمان: لمینت دندان هم مانند کامپوزیت یک روش برای زیبایی طرح لبخند است، اما آماده کردن و نصب آن روی دندان‌ها، نیازمند چندین مرحله مهم و حساس است، به همین دلیل در مقایسه با کامپوزیت، پروسه انجام آن زمان زیادی می‌برد.
• تراش دندان: در ترمیم دندان با کامپوزیت، برعکس لمینت، دندان تراش نمیخورد و از حجم آن کاسته نمیشود، بلکه به راحتی بر روی سطوح دندان چسپانده میشود. به عبارتی این روش ترمیم دندان معمولا نسبتا سریع و بدون دردسر است.
• مقاومت: در بحش مقاومت، باید بگوییم که لمینت از نظر مقاومت نسبت به کامپوزیت برتری دارد و علاوه بر آن، رنگ پذیری آن و تغییر رنگ در طول زمان برای لمینت کمتر است.

 

مراحل کامپوزیت دندان

خوشبختانه پروسه کامپوزیت دندان یک فرآیند بسیار ساده و کوتاه مدت را طی می کند و برعکس لمینت دندان که نیازمند حداقل 2 جلسه است، در یک جلسه به صورت کامل خاتمه میابد.

دلیل اینکه باندیدنگ دندان زمان کمی نیاز دارد و طی یک جلسه انجام می شود این است که اساسا، کامپوزیت نوعی ترمیم مستقیم است. به این معنی که همه مراحل آماده سازی و نصب آن در مطب انجام می شود و این دقیقا برعکس لمینت دندان است زیرا لمینت نوعی درمان غیرمستقیم است و باید در لابراتوار ساخته شوند.

با این تفاسیر مراجعان ما برای اینکه با کامپوزیت صاحب یک لبخند بهتر و ایده آل شوند این مراحل را طی می کنند:

1. دریافت نوبت از طریق ارتباط تلفنی، مراجعه حضوری یا نوبت آنلاین از سایت
2. معاینه و بررسی دقیق دهان و دندان؛ بیمار باید طی یک جلسه اختصاصی توسط دندانپزشک ویزیت شده و مشخص شود که آیا میتواند تحت این درمان قرار بگیرد یا خیر.
3. تشخص نوع مشکل دندان مراجعان و اینکه آیا آن ها واجد شرایط باندینگ کامپوزیت دندان هستند یا خیر
4. تمیز کردن دندان ها قبل از شروع پروسه درمان.
5. در مرحله بعد، تعیین رنگ نهایی کامپوزیت متناسب با رنگ دندان های خودتان (که درمان غیرطبیعی جلوه نکند)
6. آماده سازی سطح دندان ها برای اتصال باندینگ (ممکن است شامل مقدار بسیار کمی تراش باشد)
7. ایزوله کردن دندان یا دندان هایی که قصد دارید کامپوزیت کنید
8. قرار گرفتن مقدار کمی کامپوزیت روی سطح دندان خشک کردن آن (اتصال کامپوزیت و خشک کردن آن با نور مخصوص ممکن است چند بار و چند لایه انجام شود)
9. پالیش و صیقل دادن دندان کامپوزیت شده تا جایی که شبیه به دندان واقعی شود.

کامپوزیت ونیر مناسب چه افرادی است؟

در کلینیک آرامش برای ما بسیار مهم است که مراجعان برای استفاده از کامپوزیت، شرایط لازم برای انجام آن را داشته باشند. در این قسمت می‌خواهیم بگوییم چه افرادی بهتر است از کامپوزیت ونیر استفاده کنند.

ما معمولا برای مراجعانی که یکی از شرایط یا مشکلات زیر را داشته باشند درمان کامپوزیت ونیر دندان انجام می دهیم:

• تغییر رنگ دائمی دندان ها که با هیچ روش دندانپزشکی از جمله بلیچینگ دندان بازنگشته باشد
• شکستگی، لب پر شدگی و ترک خوردگی جزئی تا شدید دندان ها
• کوتاه یا کوچک بودن برخی از دندان ها
• ساییده شدن سطوح جونده دندانی
• نامرتب و یا کج بودن جزئی دندان ها مشروط بر اینکه که قصد انجام درمان ارتودنسی نداشته باشید.
• وجود لکه های سفید یا تیره روی دندان که با هیچ روش دیگری برطرف نمی شوند.

 

 

نکته: برای حل مشکلات اساسی تراز دندان ها و پر کردن فاصله های زیاد بین دندان ها، از روش های بهینه و تخصصی تری مثل ارتودنسی استفاده می‌شود.

باندینگ دندان با کامپوزیت مناسب چه افرادی نیست؟

همانطور که در بخش قبل هم متوجه شدید، باندینگ دندان با کامپوزیت به هر کسی توصیه نمی شود و فقط برخی از افراد نباید این پروسه را انجام دهند. به عنوان مثال ما برای آن دسته از مراجعانمان که یکی از شرایط زیر را داشته باشند روش کامپوزیت را انجام نمی‌دهیم:

• وجود فاصله بسیار زیاد بین دندان ها
• بهداشت بسیار ضعیف دهان و دندان
• داشتن بیماری شدید لثه
• داشتن عادات نامناسب و ناسالمی مانند دندان قروچه
• کج بودن یا نامنظمی بیش از حد دندانی
• تحلیل بیش از اندازه مینای دندان یا نازک بودن بیش از اندازه مینا

یک نمونه عکس کامپوزیت دندان قبل و بعد را در تصویر زیر مشاهده می کنید.

 

 

مزایای کامپوزیت دندان

موارد زیر تنها تعدادی از مزایای باندینگ دندان با این ماده کاربردی و ارزشمند است:

• منجر به زیبا و یکدست شدن طرح لبخند می شود (به دلیل همرنگ بودن آن با سایر دندان ها).
• هزینه بسیار پایین ترین نسبت به لمینت دندان دارد.
• مدت زمان انجام آن بسیار کوتاه بوده و تنها در یک جلسه انجام می شود.
• بسیاری از مشکلات و عیوب ظاهری دندان ها را می‌پوشاند.

معایب و عوارض کامپوزیت چیست؟

برخی از معایب یا عوارض کامپوزیت عبارتند از:

• مدت زمان ماندگاری آن ها نسبت به لمینت کمتر است زیرا جنس لمینت بسیار بهتر و پایدارتر از کامپوزیت است
• امکان شکسته شدن آن ها در صورت عدم مراقبت زیاد است
• امکان تغییر رنگ و لکه پذیری بالایی دارند.

 

عوامل موثر بر ماندگاری کامپوزیت

کامپوزیت دندان یک درمان دائمی نیست و طول عمر آن حدود 5 تا 7 سال است. دوام کامپوزیت دندان در افراد مختلف متفاوت بوده و می‌تواند کمتر یا بیشتر از این اعداد باشد. مهمترین عوامل موثر بر ماندگاری کامپوزیت شامل این موارد است:

تخصص و مهارت دندانپزشک

تخصص دندانپزشک به علاوه مهارت و تجربه او در انتخاب بهترین نوع کامپوزیت با توجه به شرایط هر فرد و اجرای بی عیب و نقص کامپوزیت روی دندان تاثیر قابل توجهی در ماندگاری کامپوزیت دندان دارد. هر چه دندانپزشک ظرافت و دقت بیشتری به خرج دهد دوام کامپوزیت بیشتر خواهد بود.

برند و کیفیت کامپوزیت مورد استفاده

برندهای مختلف انواع کامپوزیت با کیفیت و قیمت‌های مختلف را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. استفاده از مواد با کیفیت برندهای شناخته شده اگرچه ممکن است هزینه بیشتری در بر داشته باشد اما موجب دوام و طول عمر بیشتر کامپوزیت دندان خواهد شد.

بهترین نوع و برند کامپوزیت دندان، ساخت کشورهای ژاپن، آمریکا و سوئیس هستند.

توجه به دستورالعمل‌های دندانپزشک و مراقبت از کامپوزیت

رعایت توصیه‌های دندانپزشک در مورد نحوه مراقبت از کامپوزیت دندان و رعایت بهداشت دهان و دندان موجب افزایش دوام و ماندگاری کامپوزیت می‌شود.

در مقابل بی توجهی به نحوه نگهداری صحیح و نکات بهداشتی می‌تواند موجب پوسیدگی دندان کامپوزیت شده و آسیب دیدن زودهنگام روکش شود.

دلایل عوض شدن رنگ کامپوزیت پس از مدتی

کامپوزیت دندان ممکن است پس از مدتی تغییر رنگ داده و لکه بگیرد. این اتفاق به یکی از دلایل زیر رخ می‌‌دهد:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
• نوع کامپوزیت دندان، جنس و کیفیت مواد تشکیل دهنده آن
• آسیب دیدن کامپوزیت (شکستگی، ترک یا ساییدگی) و نفوذ رنگدانه مواد غذایی و نوشیدنی‌ها به داخل آن
• بیماری و تحلیل لثه
• مصرف بیش از حد مواد غذایی رنگی
• مصرف سیگار و دخانیات
• بی تجربگی و عدم مهارت دندانپزشک

مراقبت های بعد از انجام کامپوزیت

اگر می‌خواهید کامپوزیت دندان شما دوام و ماندگاری طولانی داشته باشد و در مدت کوتاهی آسیب نبیند و تغییر رنگ ندهد، نکات زیر را در مورد مراقبت از دندان کامپوزیت شده مد نظر قرار دهید.

• با رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان، خمیر دندان و دهانشویه مناسب از تجمع جرم و پلاک روی دندان کامپوزیت و تغییر رنگ آن جلوگیری کنید.
• مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های حاوی رنگدانه مانند سس‌‌‌ها، توت فرنگی، بلوبری، گوجه فرنگی، نوشابه، چای و قهوه را محدود کنید.
• از گاز زدن و جویدن مواد غذایی سفت مانند سیب، هویج، آجیل و موارد مشابه اجتناب کنید.
• عادانی مانند جویدن ناخن، دندان قروچه و جویدن اشیا سخت را مدیریت کنید.
• تا حد امکان مصرف مواد غذایی ترش، اسیدی، شیرین و چسبنده را کاهش دهید.
• بعد از مصرف این گونه مواد غذایی دهان را به خوبی شستشو دهید.
• استعمال سیگار و دخانیات را ترک کنید یا کاهش دهید.
• به منظور معاینه و تمیزکاری حرفه‌ای به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.